دیالیز کلیه یک روش درمانی برای بیمارانی است که کلیه‌هایشان به طور کامل عمل نمی‌کند و سموم و فضولات بدن را از طریق دستگاه دفع می‌کند. دیالیز کلیه روشی مؤثر در مدیریت بیماران کلیوی است و به افراد زیادی کمک کرده تا عمر و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند.
دیالیز، یکی از روش‌های حیاتی درمانی جایگزین وظایف کلیه‌ها در افرادی است که از عملکرد کلیه‌های خود محروم هستند که با از بین بردن مواد زاید و سموم از خون، تعادل شیمیایی بدن را حفظ و از زندگی بیماران متاثر از بیماری‌های کلیوی حمایت می‌کند.
با توجه به اهمیت بالای کلیه‌ها در تصفیه خون و حفظ تعادل اسیدی-بازی بدن، عدم عملکرد صحیح آن‌ها می‌تواند عوارض جدی برای سلامتی فرد به همراه داشته باشد. در مواردی که کلیه‌ها به طور مستمر قادر به تصفیه خون نیستند، نیاز به دیالیز برای حفظ زندگی و بهبود کیفیت زندگی بیماران به وجود می‌آید.
دیالیز چیست؟دیالیز یک روش درمانی در کسانی است که کلیه‌هایشان به طور کامل عمل نمی‌کند. این فرآیند، وظیفه تصفیه خون را به عهده می‌گیرد و مواد زاید و سموم را از بدن دفع می‌کند. در واقع، دیالیز کلیه به عنوان جایگزینی برای عملکرد کلیه سالم است و کمک می‌کند تا عملکرد کلیه و کیفیت زندگی بهبود یابد.خون بیمار از طریق یک دستگاه ویژه به ماشین دیالیز متصل میشود.
این دستگاه با استفاده از فیلترها و غشاهای خاص، مواد زاید، سموم و اضافه آب را از خون جدا می‌کند. سپس خون تصفیه شده به بیمار بازمی‌گردد. دیالیز کلیه معمولا به صورت منظم و در مدت زمان مشخصی بسته به شرایط بیمار و توصیه پزشک، روزانه، چند روز در هفته یا حتی هر دو هفته یکبار انجام میشود.
دیالیز کلیه چگونه انجام میشود؟قبل از شروع جلسه دیالیز، بیمار روی صندلی یا تختی قرار می‌گیرد که به راحتی به دستگاه دیالیز دسترسی داشته باشد.انواع دیالیزدیالیز می‌تواند به دو صورت انجام شود: دیالیز همودیالیز و دیالیز نموداری.
همودیالیز (دیالیز خون)در همودیالیز، خون بیمار از بدن خارج میشود و به دستگاه منتقل میشود. در دستگاه دیالیز، خون از طریق یک فیلتر و غشا دیالیز تصفیه شده و مواد زاید، سموم و اضافه وزن آب از خون جدا می‌شوند. سپس خون تصفیه شده به بیمار بازمی‌گردد. این روش معمولا در مراکز دیالیز انجام میشود و ممکن است چند بار در هفته و به مدت چند ساعت انجام شود.
دیالیز کاربردهای گسترده‌ای در درمان بیماران با مشکلات کلیوی دارد. در کل، دیالیز برای کنترل عوارض نارسایی کلیوی و بهبود علائم درد کلیه و بهبود کیفیت زندگی بیماران با مشکلات کلیوی تجویز میشود.
نارسایی کلیوی : کاربرد برای بیمارانی که در مرحله نهایی نارسایی کلیوی به سر می‌برند و عملکرد کلیه‌هایشان به طور کامل کاهش یافته است. دیالیز به کنترل عوارض نارسایی کلیوی و نشانه های کم کاری کلیه مانند اضافه وزن آب، اختلالات الکترولیتی، اسیدزی خونی و سموم در بدن کمک می‌کند.
افتادگی کلیه : در برخی از موارد افتادگی کلیه، کلیه به طور کامل عمل نمی‌کند که در این موارد از دیالیز به عنوان روش درمانی اساسی استفاده میشود.
مسمومیت : در برخی موارد مسمومیت شدید با سموم مانند مواد شیمیایی، داروها و میگو و حشرات، دیالیز برای حذف سریعتر و کاهش سموم از خون استفاده میشود.
بیماری های خاص : یکی دیگر از کاربردهای دیالیز در برخی بیماری‌های خاص مانند بیماری همولیتیک اورمیک (HUS)، سندرم گوود‌پاستور (Goodpasture syndrome)، و بیماری فابر (Fabry disease) است.محلول دیالیز که شامل آب و مواد معدنی است، به بیمار داده شده تا تعادل الکترولیتی بدن حفظ شود. مدت زمان هر جلسه دیالیز خون بسته به وضعیت بالینی و نیازهای بیمار چند ساعت ۲ تا ۴ جلسه در هفته انجام میشود.
پس از اتمام جلسه، کانکشن بین بیمار و دستگاه قطع میشود. بیمار ممکن است در این مرحله احساس خستگی یا ضعف کند و نیاز به استراحت داشته باشد.
ذکر و درج مطلب بالا از سوی نگارنده ، بیشتر در جهت آشنایی بیشتر شهروندان با دیالیز و بیماران دیالیزی می‌باشد، موضوعی که در شهر ما به موضوع اساسی تبدیل شده است زیرا مکان و تجهیزات مربوط به بیماران دیالیزی در شهر ما با مشکلات اساسی روبه‌روست، چنانچه تعداد ۵۰ بیمار دیالیزی با ۱۰ تخت در مهاباد وجود دارد، که این تعداد تخت جوابگوی نیازمندی های بیماران به ویژه در ۶ ماه نخست سال نیست و نیازمند گسترش فضای فیزیکی و تامین تخت جدید می‌باشد.
در راستای همین مشکل در دو سال گذشته شورای خیرین سلامت مهاباد در اقدامی قابل تقدیر اقداماتی اساسی در راستای ساخت ساختمانی مرتبط با بیماران دیالیزی در محوطه بیمارستان مهاباد انجام داده‌اند.
و بر طبق تفاهم نامه‌ای که مابین شورای خیرین سلامت و دانشکده علوم پزشکی ارومیه منعقد شده است ، ساخت این مرکز در دو مرحله می‌باشد ، که مرحله اول تا پایان ساخت و اسکلت بندی ساختمان برعهده شورای خیرین سلامت و مرحله دوم که شامل ایجاد تأسیسات ، جذب و استخدام پرسنل هست ،برعهده دانشکده علوم پزشکی ارومیه می‌باشد. لازم به ذکر است در کنار احداث مرکز دیالیز ، ساخت مرکز پزشکی هسته‌ای نیز در دستور کار این شورا قرار دارد.
زیربنا و مساحت کلی این مرکز در دست احداث ۱۵۰۰ متر می‌باشد. و طبق گفته شورای خیرین سلامت مهاباد این مرکز ۵۲ تختی و مجهز به امکانات روز دنیا می‌باشد که در استان آذربایجان غربی بی‌نظیر خواهد بود. موقعیت مکانی این مرکز ، محوطه بیمارستان مهاباد خواهد بود.
موضوع بیماران دیالیزی و مشکلات مربوط به این بخش ، کمبودها و نبود امکانات ، سال‌هاست گریبانگیر این بخش از بهداشت و درمان شهرستان مهاباد می‌باشد، و در این راستا گام‌های اساسی از سوی شورای خیرین مهاباد برداشته شده است اما ساخت و اتمام این مرکز نیازمند حمایت‌های مالی بیشتری می‌باشد و در این جهت در روزهای آتی کمپینی جهت جمع آوری کمک‌های مردمی و خیرین راه‌اندازی خواهد شد تا به همت همشهریان عزیز مهابادی روند ساخت این مرکز را تسریع ببخشیم و در ایجاد یکی از اساسی ترین مراکز درمانی شهرمان گام برداریم
