منافع ملی ایران و استقلال کردستان عراق / ادریس قادری

منافع ملی ایران و استقلال کردستان عراق
کشورهای ترکیه، ایران، عراق و سوریه چهار کشوری هستند که به ترتیب عمده ترین جمعیت کردها را در خود جای داده اند. در طول حدود یک صد سال گذشته کردهای این کشورها که دارای شکافهای فعال نژادی، زبانی و مذهبی با جمعیت غالب کشورهای خود می باشند شاهد درگیریها و جنگ و گریزهای فراوان و شدیدی با حکومتهای مرکزی خود بوده اند. در این بین کردهای عراق شاهد بیشترین و سنگین ترین جنگ ها و هدف عمده ترین قتل عامها و پاکسازی نژادی از سوی دولتهای مرکزی خود بوده و کردهای ترکیه و سوریه نیز علاوه بر قتل عام و کشتارهای فراوان شاهد بیشترین حجم آسیمیلاسیون فرهنگی و حتی ممنوعیت تکلم به زبان کردی و محرومیت از حقوق اولیه اجتماعی و گاها محروم از داشتن شناسنامه و اوراق هویتی نیز بوده اند. این در حالیست که در این مدت کردهای ایران به مراتب شاهد رویارویی و تنش کمتری با دولتهای مرکزی خود در مقایسه با کردهای کشورهای ذکر شده بوده اند.
به گواه بسیاری از تاریخدانان کردها اصالتا آریایی واز بازماندگان قوم ماد و مؤسسان اولین امپراتوری بزرگ در ایران می باشند و بعد از فروپاشی ماد و ظهور امپراتوری هخامنشی نیز همیشه جزوی از امپراتوری ایران باقی مانده اند.
زبان کردی قرابت خاصی با زبان فارسی دارد و به عقیده زبانشناسان دارای ریشه یکسانی با زبان فارسی بوده و هر دو از گروه زبانهای هند و اروپایی می باشند.
اسلام دین اکثریت کردها می باشد و در حال حاضر نیز اگرچه تعدادی از کردهای ایران در استانهای کردستان و آذربایجان غربی سنی مذهب هستند اما بخشی از کردهای ایران شامل استان کرمانشاه، ایلام، خراسان و کردهای ساکن شهرهای شمالی ایران پیرو مذهی رسمی کشور یعنی مذهب شیعه می باشند.
با اندک تأملی در مطالب فوق می توان نتیجه گرفت که کردها با ایرانیان قرابت تاریخی، قومی، زبانی و مذهبی قابل ملاحظه ای دارند و بر خلاف افتراقات موجود بین آنان با ترکها و اعراب، وجه اشتراک کردها با ایرانیان بیشتر از وجه افتراقشان می باشد. اگرچه ترکها و عربها نیز پیرو دین اسلام می باشند اما تاکید بیش از حد حکومت ترکیه بر نژاد پرستی افراطی ترکی و نادیده گرفتن هویت کردها و سایر اقلیتهای ساکن در ترکیه و نیز تاکید افراطی حزب بعث عراق و سوریه بر شووینیسم عربی مانع از تجمع مردمان این کشورها حول محور دین اسلام به عنوان یک فاکتور تأثیرگذار همگرایی ملی گردیده است.
بادر نظر داشتن وجوه اشتراک بین ایرانیان و کردها برگزاری همه پرسی استقلال و تأسیس کشور کردستان در شمال عراق و در همسایگی ایران نه تنها منافع ملی ایران را به خطر نخواهد انداخت بلکه می تواند به کشمکشهای صدساله کردها با دولت عراق که گاها مشکلات ناشی از آن گریبان ایران را نیز می گرفت، پایان دهد. لازم به یادآوری است که قبل از برقراری سیستم فدرالی در کردستان عراق نیز حساسیتها و اعلام خطرهایی در مورد آن وجود داشت اما با گذشت بیش از بیست و پنج سال از برقراری خودمختاری وسیع در شمال عراق نه تنها مشکلی امنیت ملی ایران را تهدید نکرده است بلکه مرزهای غربی ایران شاهد امنیت بیشتر و نیز رشد اقتصادی بالاتری به سبب مبادلات مرزی با دولت محلی کردستان عراق بوده است.
کردستان کشور تازه تأسیسی خواهد بود که به عنوان متحدی جدید در منطقه در کنار ایران قرار خواهد داشت و علاوه بر آن می تواند بازار پرسود جدیدی برای تجار، صادرکنندگان و صنعتگران ایرانی باشد.
ادریس قادری
دانشجوی دکتری سیاستگذاری عمومی