همان گونه که شهروندان عزیز مستحضرید اخیرا مجموعه شهرداری در اقدامی پسندیده و زیبا اقدام به نصب پیکر و مجسمه هایی با اهداف آموزشی، فرهنگی، هنری و… در سطح شهرستان مهاباد نموده است. به این بهانه این مقوله در صدد است پیامدهای این اقدام را در فرایند تربیت هنری و فرهنگی مورد بررسی قرار دهد.
یکی از وظایف شهرداری خدمت در حوزه فرهنگی و هنری است که پیامد آن ارتقای کیفیت زندگی شهروندان، حفظ هویت فرهنگ و توسعه هنرهای شهری است. برخی از مهم‌ترین وظایف شهرداری در این حوزه عبارت‌اند از:
- ۱. توسعه زیرساخت‌های فرهنگی و هنری،ساخت و نگهداری مراکز فرهنگی مانند فرهنگسراها، کتابخانه‌ها، سینماها و سالن‌های تئاترایجاد فضاهای عمومی برای اجرای برنامه‌های هنری، مانند پارک‌های فرهنگی و نمایشگاه‌های هنری
- ۲. حمایت از هنرمندان و رویدادهای فرهنگی،برگزاری جشنواره‌های فرهنگی و هنری در سطح شهر،حمایت از هنرمندان، نویسندگان، شاعران و گروه‌های هنری محلی،مشارکت در انتشار و توزیع آثار فرهنگی و هنری
- ۳. ترویج فرهنگ عمومی،اجرای برنامه‌های آموزشی و فرهنگی برای شهروندان،ترویج فرهنگ شهروندی، مانند احترام به قوانین شهری، حفظ محیط زیست و ارتقای آداب اجتماعی،ایجاد برنامه‌های فرهنگی برای کودکان و نوجوانان
- ۴. حفظ و احیای میراث فرهنگی،مرمت و نگهداری بناهای تاریخی و فرهنگی،معرفی فرهنگ بومی و سنتی شهر از طریق موزه‌ها و نمایشگاه‌ها
- ۵. استفاده از هنر در فضای شهری،طراحی و اجرای پروژه‌های هنری مانند نقاشی دیواری، مجسمه‌سازی و نورپردازی شهری،زیباسازی شهر با استفاده از نمادهای فرهنگی و هنری
- ۶. توسعه گردشگری فرهنگی معرفی جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی شهربرنامه‌ریزی برای جذب گردشگران از طریق نمایشگاه‌ها، بازارچه‌های فرهنگی و اجرای برنامه‌های هنری
- ۷. همکاری با نهادهای فرهنگی و آموزشی ،تعامل با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، آموزش و پرورش و سایر نهادهای مرتبط،حمایت از پژوهش‌های فرهنگی و برگزاری نشست‌های علمی
این وظایف به شهرداری کمک می‌کند تا نقش مؤثری در ارتقای فرهنگ عمومی و هویت فرهنگی شهر ایفا کند.نصب پیکر و مجسمه‌ها در معابر عمومی می‌تواند تأثیرات مهم و مفیدی بر فرآیند تربیت فرهنگی و هنری در جامعه داشته باشد.
این آثار هنری می‌توانند به‌طور غیرمستقیم به ارتقای فرهنگ عمومی ، توسعه ذهنی و روحیه افراد کمک کنند. برخی از تأثیرات این آثار هنری بر آموزش و یادگیری در جامعه عبارتند از:ایجاد منابع آموزشی در فضای عمومی: پیکرهای مشاهیر یا نمادهای تاریخی که در معابر عمومی نصب می‌شوند، به‌عنوان منابع آموزشی در دسترس عموم قرار می‌گیرند. افراد، به‌ویژه نسل‌های جوان‌تر، می‌توانند از این آثار برای آشنایی با شخصیت‌ها، تاریخ و فرهنگ کشور استفاده کنند.
این نوع آموزش به‌طور غیرمستقیم اتفاق می‌افتد و فرصت یادگیری در محیط‌های روزمره فراهم می‌شود.تقویت تفکر انتقادی و تحلیل فرهنگی: دیدن پیکرهای هنری در فضای عمومی می‌تواند مردم را به تفکر درباره موضوعات مختلف، از جمله تاریخ، فرهنگ، سیاست، و فلسفه سوق دهد. این مجسمه‌ها می‌توانند موضوعاتی برای تحلیل و نقد در کلاس‌های درسی یا در بحث‌های اجتماعی فراهم کنند و به افراد کمک کنند تا مهارت‌های تفکر انتقادی خود را پرورش دهند.
ارتقای دانش تاریخ و فرهنگ: نصب پیکرهای مشاهیر و شخصیت‌های برجسته تاریخی به مردم یادآوری می‌کند که تاریخ و فرهنگ در حال حاضر بر روی آنها تأثیر می‌گذارند. این آثار می‌توانند باعث افزایش آگاهی مردم از دستاوردها و میراث فرهنگی‌شان شوند و نقش آموزش تاریخ و فرهنگ در سطح عمومی را پررنگ‌تر کنند.
توسعه مهارت‌های مشاهده و تحلیل بصری: مجسمه‌ها و پیکرهای هنری به‌طور طبیعی نیازمند توجه و تجزیه و تحلیل بصری هستند. این آثار می‌توانند به تقویت مهارت‌های مشاهده و تحلیل هنری در افراد کمک کنند. افراد با دقت به جزئیات و نمادهای موجود در این آثار توجه کرده و به تدریج مهارت‌های بصری و شناختی خود را در این زمینه تقویت می‌کنند.
آموزش از طریق الهام بخشی: مجسمه‌ها می‌توانند افراد را به تفکر و الهام‌گیری از شخصیت‌ها و دستاوردهای آنان سوق دهند. به‌ویژه مجسمه‌های مشاهیر که نمایانگر افرادی هستند که در زمینه‌های مختلف به جامعه خدمت کرده‌اند، می‌توانند به نسل جوان‌تر انگیزه دهند تا مسیرهای مشابه را در زندگی خود دنبال کنند و به تحصیل، پژوهش یا هنر بپردازند.
ایجاد محیط آموزشی غیررسمی: معابر عمومی که در آنها پیکرهای هنری نصب شده‌اند، به نوعی تبدیل به محیط‌های آموزشی غیررسمی می‌شوند. این مکان‌ها می‌توانند فضای مناسبی برای یادگیری افراد، چه از طریق مشاهده، چه از طریق بحث و گفتگو در مورد موضوعات هنری، فرهنگی یا تاریخی، ایجاد کنند.
تقویت آموزش چندرسانه‌ای: در برخی موارد، نصب پیکرهای هنری در معابر عمومی می‌تواند همراه با توضیحات و منابع اطلاعاتی مانند تابلوهای توضیحی، کدهای QR برای دسترسی به اطلاعات بیشتر، یا حتی برنامه‌های آموزشی تعاملی باشد. این می‌تواند به ارتقای یادگیری از طریق روش‌های چندرسانه‌ای کمک کند و فرصت‌های یادگیری را برای گروه‌های مختلف سنی فراهم سازد.
نصب این گونه نمادها در معابر عمومی تاثیرات عمیق و گوناگونی بر سیمای یک شهر می تواند داشته باشد که برخی از آنها عبارتند از: تقویت هویت فرهنگی و تاریخی: مجسمه ها و پیکر مشاهیر نمادهایی از تاریخ و فرهنگ یک ملت، هویت فرهنگی و تاریخی شهر را تقویت می کنند. این آثار می توانند نمایانگر شخصیت های برجسته ای مانند سیاستمداران، هنرمندان، دانشمندان، شعرا و افراد تاثیر گذار در تاریخ کشور باشند و مردم را به یادآوری دستاوردهای ملی و محلی وا می دارند.
زیباسازی فضای شهری: نصب مجسمه ها در مکان های عمومی به زیبایی و شکوه شهر می افزایند. این آثار می توانند به فضاهایی که ممکن است به نظر یکنواخت یا بی روح لیایند، جان ببخشند و موجب ایجاد یک تجربه بصری خاص برای ساکنان و بازدید کنندگان شوند.
جلب توجه و جذب گردشگر: پیکر مشاهیر، به ویژه در شهرهایی با تاریخ و فرهنگ غنی، می توانند جاذبه های گردشگری مهمی باشند. گردشگران معمولا از بازدید از آثار هنری و تاریخی شهرها لذت می برند و این مجسمه ها می توانند به عنوان نقاط دیدنی و یادبودهایی برای ثبت خاطرات و عکس های مختلف عمل کنند.
در مجموع، نصب پیکر و مجسمه‌ها در معابر عمومی نه تنها به زیبایی و فضای شهری افزوده، بلکه به عنوان یک ابزار آموزشی غیررسمی نیز عمل کرده و افراد را به یادگیری و تفکر درباره تاریخ، هنر، فرهنگ و ارزش‌های اجتماعی تشویق می‌کند.
🖊️کیوان جمشیدی کارشناس ارشد برنامه ریزی درسی
