سوالی چالش برانگیز و صدالبته بە گستردگی بی نهایت واژەی فرهنگ و مارپیچی بی انتها و تو در تویی بی منتها…با گذر و گذاری بر مفاهیم و کلیدواژەها و عناصر مهم شاکلە فرهنگ و نیز مطالعه سیر تایخی آن ،دگرگونی، تغییرات ، تحولات و گاها ساختار شکنی های خرد و کلان ، مشاهدە و قطعا اجتناب ناپذیر بودە و خواهد بود.یکی از این عناصر ، سنتهای بە جای ماندە از صدها و گاها هزاران سال قبل ، عموما حامل الگوها ، مفاهیم و پیامهای ارزشمند و موثر فرهنگی-اجتماعی می باشند کە بە جرات می توان گفت ، اگر بە همان شکل و اسلوب ، حفظ شوند-یا در نهایت با تغییرات و بەروزرسانی و حفظ زیبایی و ساختار- ، معنا ، محتوا و زیبایشان نیز محفوظ است.
چهارشنبە سوری کە از نیاکان زرتشتی ،کە بە عنوان یکی از زیباترین نمادهای فرهنگی است متاسفانە امروزە بە دلیل عدم آگاهی عموم مردم و ورود دهها ناهنجاری اجتماعی و فرهنگی بە این جشنوارە و نیز ورود همەی حوزەها بە بحث منافع شخصی از یک سوی و عدم اعتنای ارگانها و سازمانهای مرتبط مانند میراث فرهنگی،فرهنگ و ارشاد،شورای شهر و شهرداری،آموزش و پرورش و حتی صدا و سیما و علی الخصوص خانوادەها-کە متاسفانە تسلیم محض فرزندان هستند– بە چنین رویدادها و کارناوالهای فرهنگی زیرساختی و مهم ، می توان گفت کە بە شدت به بیراهە رفتە و اساس و بنیاد محتوایی خود را از دست داده و جایگزینش چیزی نیست جز آنارشی لجام گسیختە و بی محتوای ترقە- کە تماما بصورت قاچاق وارد ایران شدە و عرضەی آزادانە آنها در کوی و برزن جای تامل دارد- و انفجارهای کرکنندە و آلودگیهای شبانەروزی صوتی و بە تبع آن مزاحمتهای گستردە و خطرات جبران ناپذیر-مرگ و میر و جراحت و نقص عضو صدها نفر- و از یک جشنوارەی سنتی زیبا ، گرمابخش و، امید بخش و پیام آور شادی و پایان سیاهی و تاریکی و حلول بهار و نوزایی طبیعت ، بە محلی برای فروش و اصراف میلیاردها تومانی تولیدات چینی شدە و از هفتەها قبل ، سیمای پیادە روهای شهر را -کە مکانی عام المنفعە بودە و الزام رعایت همەجانبە حقوق شهروندی بر آن حکمفرماست و آشکارا این حق توسط شهرداری پایمال می شود و دلیلش این است کە منافعشان در این نوع موارد است و اکثریت شهروندان بر حقوق شهروندی خود واقف نیستند- بە کریەمنظرترین ، زشت ترین و غیرقابل قبول ترین وجه و شکل ممکن در آمدە است.
نکتە جالب اینکە در گفتگویی کە با دوستان فروشندە داشتم این است که کل مکانهای استقرار این محصولات بدون مجوز ، بە شدت بی معنا و مفهوم و آسیب زا را ، با مبالغی گزاف اجارە دادە شده است و اجاره و اجازه برپایی این مکان‌ها در تضاد است با تلاش برای ایجاد امنیت و آرامش،که خود عامل سلب آسایش و آرامش شهروندان و بانی توزیع و تقویت این معضل اقتصادی-فرهنگی-اجتماعی است.
قدمی بە عقب برگردیم ، نقش خانوادەها نیز در این توزیع نابجای فرهنگی بسیار مهم و اساسی است و اینکە بسیار سریع و بدون تامل و تفکر ، هر گونە نابهنجای و تحول بە شدت منفی فرهنگی-سنتی را در همەی زمینەها برتافتە و قبول می کنند و تسلیم خواستە و ارادەی فرزندان می شوند ، بسیار جای تاسف و تحلیل دارد.بە هر حال ، امیدوارم کە ارگانهای اشارە شدەی ذیربط ، از خواب خرگوشی و کبک آسا بیدار شدە و بسیار هوشمندانە و با مشورت با اهل فن ، مکانیزم پیشگیری از این حجم آسیب اجتماعی مخرب و ویرانگر فردی-خانوادگی-اجتماعی-فرهنگی را هر چە سریعتر فعال نمودە و اقداماتی مفید و موثر در جهت آموزش ، روشنگری و شفاف سازی فرهنگ و سنت و جشنها و مراسمات کهن این سرزمین را در برنامەهای بە شدت فشردە و موثرشان،بگنجانند.
بیاییم چهارشنبه سوری را بە چهارشنبەسوزی و این روز و روزهای دیگر ارزشمند و پرمحتوا را بە محلی برای ناهنجاری و آلودگی صوتی و رفتارهای غیراجتماعی و ناهنجار تبدیل نکنیم.
آسیب شناسی،حلقەی مفقودەی مهاباد
🖊️قرنی چلبیانی
