تکدی گری و تبدیل شدن به معضل اجتماعی در مهاباد

تکدی را می توان تحت عنوان «دست درازی کردن » برای کسب درآمد، و احتمالا «سؤال به کف » تعریف کرد. تکدی فراگردی است که به موجب آن، فرد متکدی از دسترنج دیگران بهره مند می شود و زندگی می گذراند. هر یک از افراد جامعه را که نه صاحب حرفه (در مفهوم اقتصادی آن) هستند و نه در تولید اجتماعی، مشارکتی دارند و همواره با شیوه ها و شگردهای متنوع، طفیلی و زائده اجتماعی هستند، متکدی می گویند…

انواع شیوه‌های تکدی گری شامل :

• تظاهر به نقص عضو
• جلب توجه عمومی با کرایه بچه های بی گناه و خواباندن آنها در معابر عمومی
• سوء استفاده از مذهب به خاطر اعتقادات عمیق مردم به مسائل شرعی و مذهبی
• پوشیدن لباسهای مندرس و تحریک احساسات

مهمترین شکل گدایی آشکار، تکدی «حرفه ای – تخصصی » است گداهای حرفه ای افرادی هستند که از نظر مالی وضع خوبی دارند ولی گدایی را یک «کار» در ردیف سایر شغلها مثل خرید و فروش و کارهای تولیدی به حساب می آورند.

این گروه دارای تشکیلات مفصلی هستند که به صورت یک سازمان غیر رسمی اما زنده و جاندار، فعالیت می کنند. در این تشکیلات همه چیز بر اساس توانایی شخص متکدی و ویژگیهای مکانی، جمعیتی، اقتصادی و… تقسیم می شود، لذا هر مکانی دارای ارزشهای مشخص و اهمیتی متفاوت از جاهای دیگر بوده و اصطلاحا «سرقفلی » خاص خود را دارد.

گدایی یک زایده اجتماعی است که در پیدایش آن چند عامل دخالت دارند: فقدان اشتغال و کار، فقر مادی، پیری و از کار افتادگی، رخوت و سستی، اعتیاد، معلولیت و بیماری، مسائل خانوادگی از قبیل پاشیده شدن خانواده، مهاجرت از روستا به شهر، نابسامانیهای اقتصادی از قبیل کمی درآمد در بعضی از مشاغل، بالابودن هزینه زندگی، ضعف فرهنگ حاکم بر خانواده های متکدیان، شکاف عمیق طبقاتی و غیره از جمله این عوامل به شمار می روند.

علل اجتماعی دیگر گدایی مربوط به کمبودهایی است که در اثر نارساییهای موجود در جامعه به وجود می آید. باید اذعان داشت که برخی از این گدایان محصول نابسامانی اجتماعی هستند. بدین معنی که جامعه نتوانسته است افراد سالخورده، عاجز، معلول، یتیم و امثال آنان را در مراکز مناسبی سازمان بخشد و برای آنان زندگی انسانی لازم را فراهم آورد. در نتیجه آنان نیز از فرط ناچاری برای بقای خویش به تکدی می پردازند.

شیوه های تکدی

شیوه های گدایی گرچه متعددند اما همه از یک اصل تبعیت می کنند و آن تلاش برای کسب پول بیشتر است; «به هر طریق ممکن ».گاه همراه گدایان کودکان خردسال و معصومی را مشاهده می کنیم که بر اثر قرصهای خواب آور و انواع مخدر، معمولا بیحال و خواب آلوده، با لباسهای کثیف و پاره و کهنه، یا بر روی سنگ فرشهای خیابانها و پیاده روها دراز کشیده اند و یا بر پشت زنان و مردانی که برای گدایی در سر چهارراهها و در بین اتومبیلها پرسه می زنند، به خواب رفته اند.

کودکانی که در نخستین سالهای عمر به جای بازیهای کودکانه، گدایی را تجربه می کنند و اکثرا از شیرخوارگاهها به عاریت گرفته شده اند. این کودکان بعد از رسیدن به سن حدودا ۷ سالگی که سن آغاز گدایی به شیوه حرفه ای می باشد، این شغل را مستقلا ادامه داده خودکفا می شوند.

نوع مکان نیز عامل مهمی در تعیین شیوه تکدی است، معمولا گداهای شمال شهر سعی می کنند صورت ظاهر را حفظ کرده از راههای آبرومندانه گدایی کنند! اگر در نقاط مرکزی و جنوب شهر با گداهایی روبه رو می شویم که دست و پای خود را بطرز ماهرانه و با گریم به شکل ناقص درآورده اند و یا زنهایی که با یک قوطی اسپند در میان ماشینها وول می خورند و یا مردی همراه با چند تا از همان بچه های بی گناه و در حالی که تکه کاغذی در جلوی خود گذاشته و قصه زندگی اش را بر روی آن نوشته است اما، در نقاط ثروتمند شهر آقا یا خانمی با لباسهای تمیز جلو آمده به عنوان این که مثلا مسافری از شهرستان است و کیفش را دزدیده اند، مؤدبانه فقط برای یک بلیط اتوبوس پول طلب می کنند اگرچه این شیوه ها قدیمی شده و اکثر مردم نیز از آن مطلعند.

در ابتدای متن سعی بر آن شد جهت اطلاع خوانندگان توضیحات کوتاهی درباره علل و شیوه‌های تکدی گری ارائه شود و در ادامه به بحث افزایش متکدیان در شهر مهاباد می‌پردازیم

در ماه‌های گذشته خیابان‌های شهر مهاباد با افزایش عجیب متکدیان روبرو شده است که همزمانی تعطیلات نوروزی و ماه مبارک رمضان، منجر به سیل متکدیان به شهر مهاباد شده است، مشاهدات میدانی حاکی از آن است که در هر پیاده‌روی این شهر نزدیک به ۱۰ متکدی نشسته و یا از عابران پیاده درخواست پول می‌کنند.

اکثر متکدیان در رنج سنی ۳۵ الی ۴۰ سال هستند که در جهت تکدی گری از یک کاغذ به اصلاح خودشان دکتری با چند مهر و امضا و یا استفاده ابزاری از کودکان با مضامین همچون کودکان سرطانی و یا یتیم استفاده میکنند تا دل شهروندان را به رحم آورند در حالیکه تمامی این فرمهای پزشکی با چندین مهر و امضا ساختگیست و حجم زیادی از آنها در جهت کسب درآمد در بین متکدیان و حتی در فضای مجازی دست به دست می‌شود.

جدا ازین که حجم زیاد آنها تصویر زشتی به چهره‌ شهر بخشیده است و داد مردم و بازاریان را درآورده است ، منزلت و مقام انسان را نیز پایین می‌آورد و در شأن و منزلت کسی نیست بخاطر هزار و یا پانصد تومان آنهم در سن جوانی و در سلامت کامل به خواهش و تمنا بیفتد، در گذشته در مهاباد تکدی گری وجود داشت اما در حد دو سه نفر که اکثر شهروندان با آنها آشنایی داشتند و در صورت لزوم کمک های خوبی به آنها نیز می‌شد ، همین لوس شدن و مزاحمت آنها باعث میشود واقعا کسی که مستحق هست نیز فراموش شود و یا شهروندان از کمک به وی نیز خودداری کنند.

یکی از شهروندان در طی هفته گذشته اقدام به گرفتن عکس از تعدادی از متکدی های درب مغازه خود کرده است که حجم زیاد آنها را نشان می‌دهد. آنهم تنها از یک مغازه در مهاباد و در طول یک هفته گذشته

+جهت احترام به کرامت و شخصیت این بانوان چهره آنان مخدوش و برش داده شده است و کیفیت عکس نیز پایین آورده شده است.

✍️ گردآوری و نگارش : اسماعیل آتش‌زای