کارشناسان عقیده دارند برای بررسی روند توسعه در یک جامعه باید به نبض آموزش آن توجه کرد. آموزش همواره الویت و مساله مهم کشورهای پیشرفته است. باید دید نبض آموزش در کجا و چگونه می‌زند؟ دانشگاه، مدرسه، کارخانجات ، شرکت‌ها در کجای مختصات حاکمیتی یک جامعه قرار دارند و اصلا در آن جامعه آموزش مهم است؟ بدون تردید اگر این اهمیت در همه حوزه‌ها احساس شد قطار توسعه بزودی از راه خواهد رسید.
یک جامعه پویا برای اثبات پویایی و فعالیت به دو عضو مهم نیازمند است؛ نخستین عضو مغز است، سیستم تفکر، برنامه ریزی و تصمیم گیری که نظام مدیریت آن جامعه است.عضو دوم قلب و دستگاه گردش خون است که به مثابه گلبول‌های سفید و قرمز حیات را در قالب اکسیژن به تمامی سلول‌های جامعه تزریق کنند. در حقیقت نیروهای توانمند و ماهر بخش دوم هر جامعه فعال هستند که به پیشرفت اقتصاد و شکوفایی آن کمک می‌کنند، بدون وجود نیروهای ماهر و متخصص چرخ کارخانه‌ها، بنگاههای اقتصادی و نبض حرکت در هر جامعه‌ای خواهد خوابید.اما نکته مهم در تامین نیروهای تصمیم گیرنده و اجرایی( مغز و خون) پرورش و تربیت سیستماتیک آنهاست. بدون شک نمی‌توان به واردات این نیروها دلخوش کرد، هرچند در مقیاس بسیار کوچک و محدود ممکن است واردات مدیران و نیروهای کاری چندان مشکل ساز نباشد اما در مقیاس اصلی تنها با یک نظام آموزشی کارا و استاندارد می‌توان به این مهم دست یافت.
امروزه شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف پروتکل و شرایطی را برای انتخاب و ارتقاء مدیران و کارکنان خود در نظر گرفته‌اند که براساس این معیارها به بررسی شرایط احراز شغل و سوابق و رزومه متقاضی می‌پردازند. با توجه به وضعیت مشاغل تخصصی و فوق تخصصی اکثر سازمانها برای تامین نیروی کار ماهر برنامه‌های آموزش ضمن خدمت دارند.از رویکردهای متداول دیگر تامین نیروی کار ماهر بورسیه کردن و پرداخت شهریه دانشگاه متقاضیان مشاغل است و حتی مساله آموزش مدیران و کارکنان زبده در آینده به اندازه‌ای مهم است که در حال حاضر دانشگاه و موسسات آموزشی تخصصی بسیار زیادی در سراسر جهان با وابستگی به سازمانها و بنگاههای اقتصادی وجود دارند
اما داستان آموزش مدیران و کارکنان چندان ساده و بدون مشکل هم نیست. هزینه‌های سنگین آموزش، نبودن تضمین‌های لازم بمنظور ماندگاری نیروهای متخصص در سازمان و در نهایت نامتناسب و غیرکاربردی بودن آموزش‌های ارائه شده و بسیاری از مشکلات اجرایی دیگر سبب شده است که سازمانها در دهه‌های اخیر به فکر جایگزین‌هایی برای شیوه‌های آموزش باشند. عبور از قالب‌های سنتی آموزشی یک بدل ناگزیر برای افزایش بهروه‌ری بود که تمایل به برگزاری دوره‌های آموزش آنلاین یک نمونه بارز از آنها محسوب می‌شود. موضوع این یادداشت جدیدترین متد ارتقاء و آموزش کارکنان تحت عنوان : آموزش‌های آنلاین تعاملی یا «آموزش شخصی ابری» (Personal Learning Cloud) است که در ادامه بیشتر مورد بررسی و کند و کاو قرار می‌گیرد.
آموزش شخصی ابری چیست؟آموزش شخصی ابری یک پلتفرم جدید آموزشی است که بیشتر از یک دهه از ظهور آن می‌گذرد و با توجه به فناور محور بودن آن همچنان در حال تغییر و ارتقاء است. در این شیوه آموزشی، بسترهای آنلاین، اپلیکیشن‌ها یا نرم‌افزارهایی ارائه می‌شود و تلاش متد بر آن است تا آموزش‌ها به‌صورت دوطرفه و تعاملی شکل بگیرد. با این تعامل نحوه آموزش شباهت بیشتری به کلاس‌های حضوری دارد. این بسترهای آنلاین، انواع مختلفی دارند. سبک ارائه آموزش در پلتفرم آموزش ابری متنوع است اما تخصص‌گرایی و مساله‌محور بودن وجهه غالب آنهاست، آموزش ابری ضمن اینکه مدیران را برای عبور از چالش‌های پیش رو یاری می‌کند، برای توسعه مهارت‌های فردی، تیمی و تخصصی طراحی شده است، یادگیری مطالب تازه و بروز که با آپدیت شدن هسته اصلی نرم افزار آموزشی همراه است برگ برنده این سبک از آموزش‌هاست. توجه به پتانسیل‌ها و استعدادهای افراد از مزایای دیگر برنامه‌ریزی در شیوه آموزش ابری هستند که بسترها و ابزارهای آموزشی، تامین نیازهای مدیران و کارکنان را با ارائه اطلاعات مرتبط در کوتاه‌ترین زمان ممکن فراهم می‌کند.آموزش شخصی ابری دارای ۴ ویژگی مهم است:۱. قابلیت شخصی‌سازی شدن دارند.۲. آموزش‌ها اجتماعی‌شده‌اند.۳. یادگیری‌ها کارکردی و کاربردی هستند.۴. میزان یادگیری را می‌توان به‌طور شفاف سنجش و بررسی کرد.
مزیت اصلی آموزش‌های شخصی ابری فراهم آوردن وضعیت و امکاناتی است که تحت آن شرایط مدیران و کارکنان بتوانند هم در خصوص مهارت‌های موردنیاز و عنوان دوره‌های آموزشی مورد نیاز خود دقیق‌تر باشند.
از آنجائیکه در آموزش‌های شخصی طیف گسترده‌تری از آموزش‌ها و مهارت‌ها را در اختیار افراد گذاشته می‌شود انتظار بازدهی و بهره‌وری از این آموزش‌ها سریعتر و بیشتر است.
توجه همزمان به مهارت‌های سخت (کاربردی و کارکردی) و مهارت‌های نرم (شناختی) که در حقیقت دو روی سکه آموزش هستند در کنار مزیت تعاملی بود و شخصی سازی شدن به افراد اجازه می‌دهد تا بتوانند نه‌تنها چنین مهارت‌هایی را با سرعت دلخواه خود کسب نمایند بلکه شیوه‌ای از یادگیری را انتخاب کنند که با شغلشان انطباق دارد.با توجه به ضریب آزادی فراگیر در آموزش شخصی ابری و عدم موضوعیت محدودیت زمانی و مکانی آن یک طیف دیگر از آموزش‌های مهارتی مغفول که در مدارس سنتی و حتی آنلاین کمتر به آنها پرداخته می‌شود، در کانون توجه آموزش ابری شخصی قرار دارد که آموزش، سنجش و انتقال آنها کار آسانی نیست. مهارت‌هایی مانند: رهبری، مهارت‌های ارتباطی، انگیزش و روایتگری از جمله مهارت‌هایی هستند که علیرغم اهمیت و اثرگذاری بسیار زیاد در چهارچوب مهارت‌های کارکردی و سنجش پذیر قرار نمی‌گیرند. فراگیری و تسلط بر این مهارت‌ها نیازمند ممارست و تمرین مستمر و دریافت بازخورد مناسب است که با توجه به ضریب بالای انعطاف پلتفرم آموزش شخصی ابری این مسئله در قالب این سبک آموزشی بهبود و ارتقاء یافته است.
همانند تمام حوزه‌های مهم اقتصادی، نظامی، صنعتی، سیاسی و اجتماعی نمی‌توان از نقش مهم فناوری در آینده آموزش نیز غافل بود. آینده آموزش در جهان با تاکید بر آموزش‌های مدیریتی به سمت مطالعاتی شدن و مساله محور بودن در حرکت است. البته مطالعات و مسائلی که مشمول حل مشکلات و نیازهای واقعی جامعه باشد، رویکرد اصلی نظام آموزشی جوامع پیشرفته دهه‌هاست که از آموزش‌های فردی به سمت آموزش‌های گروهی و تیمی تغییر کرده است، بدون شک این رویکرد در آموزش تعاملی ابری نیز باید مد نظر قرار گیرد تا در کنار آموزش‌های شخصی سازی شده و دوطرفه، حضور در یک کلاس درس واقعی شبیه‌سازی شود بطوریکه فراگیران با استفاده از تکنولوژی بدانند که دیگران در حال حاضر به چه چیزی نگاه و حتی فکر می‌کنند که صد البته این امکانات با تاکید بر فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی در آینده‌ای نزدیک دور از دسترس نخواهد بود. (قسمت ۱۰۵ از یادداشت‌های مدیریتی)
🖋محمدسلیم عباسی(کارشناس آموزش فنی و حرفه‌ای)
