چرای بی‌رویه دام ،کاهش تولیدات دامی و فرسایش خاک/ منابع طبیعی مهاباد برای جلوگیری از چرای بی رویه قبل از موعد مقرر چه تمهیداتی اندیشیده است؟
چرای بی‌رویه که قبل از موعد مقرر انجام می‌گیرد، باعث کاهش جمعیت گونه‌های خوش‌خوراک و سیر قهقرایی مراتع می‌شود.
ورود دام به مرتع قبل از زمان مناسب و چرای زودرس در مرتع علاوه بر آسیب به پوشش گیاهی، به دلیل رطوبت زیاد خام و در اثر تردّد زیاد دام در مرتع، باعث فشرده شدن خاک و کم شدن تخلخل آن می‌شود و درنتیجه این عمل، وزن مخصوص خاک افزایش‌یافته و قابلیت نفوذ آن به آب کاهش می‌یابد. این امر می‌تواند مرحله اول جریان سطحی و یا فرسایش تلقی شود و فشردگی خاک علاوه بر کاهش در قابلیت نفوذ آن به آب باعث کاهش در ظرفیت نگهداری آب نیز می‌شود و این امر در مناطق خشک و نیمه‌خشک حائز اهمیت است.
بدلیل فرسایش خاک در اثر ضعیف شدن پوشش گیاهی و نبود آن، در هنگام بارشهای رگباری باعث وقوع سیل و خسارات جبران ناپذیری می‌شود و همچنین میزان ورود آب به سفره‌های زیرزمینی کاهش می یابد و در نتیجه شاهد خشک شدن تعداد زیادی از چشمه ها ، چاه‌ها و… خواهیم بود،
چرای دام بر خاک مرتع تأثیر مستقیم دارد، بخصوص در اوایل بهار و یا مواقع دیگری که خاک مرتع مرطوب است و باعث سفت شدن آن می‌شود.در این حالت، علاوه بر اینکه قابلیت نفوذ خاک نسبت به نزولات کاهش خواهد یافت و نگهداری خاک نسبت به آب نیز کاهش می‌یابد.
بیشتر مراتع استان و شهرستان مهاباد قبل از فصل مساعد و زمان مناسب و بلافاصله پس از ذوب شدن برف‌ها در اوایل بهار، درست زمانی که چرای دام بیشترین خسارت و صدمات را به پوشش گیاهی و خاک مرتع می‌زند، مورد هجوم دام قرار می‌گیرد.
و متاسفانه چرای بی‌رویه که قبل از موعد مقرر انجام می‌گیرد، باعث کاهش جمعیت گونه‌های خوش‌خوراک و سیر قهقرایی مراتع شده و در این حالت، تعدادی از گیاهان بی‌ارزش و سمّی از چرای بی‌موقع به نفع خود، سود برده و رقابت گیاهی برای آنها کم می‌شود.
شاید چرای زودهنگام در کوتاه مدت به نفع دامداران باشد چون از هزینه‌های اضافی مربوط به خرید علوفه ، که قیمت آن سر به فلک کشیده است رها شوند ، اما در بلندت و طی چندسال بیشترین ضرر و زیان آن متوجه این قشر و عزیزان خواهد بود
پس لازم است منابع طبیعی مهاباد نسبت به این موضوع کاملا حساس بوده و تا زمان موعد مقرر تمهیدات لازم را بیاندیشد تا شاهد از بین رفتن مراتع و پوشش گیاهی منطقه نباشیم
🖊 اسماعیل آتش‌زای
