یادداشتی پیرامون سیل در منطقه موکریان مهاباد

سیستم منظر شهر مهاباد در بعدازظهر روز ۱۲ آبان ۱۴۰۰ با جاری شدن سیلاب در برخی از مناطق شهر مهاباد دست کم حدود ۳۰ واحد مسکونی و تجاری دچار آبگرفتگی و خسارات شدند. خطر سیلاب یکی از موضوعات چالش برانگیز در مهاباد است
ضرورت بررسی مخاطرات طبیعی، آب و هوایی در کنار مخاطرات انسانی در نگاهی سیستمی و کل نگر وجود دارد که می توان آن را در دو بعد بررسی نمود:
بعد عینی شامل آسیب های کالبدی به واحدهای مسکونی، خودروها، خیابان ها و زیرساخت ها(به صورت جمع شدن آب و گل و لای)
بعد ذهنی شامل شوک های ناشی از نگرانی های تعدادی از هموطنان شده است که به صورت غیر مستقیم بر فرآیندهای اجتماعی و اقتصادی شهروندان تاثیر گذاشت
یکی از دلایلی که باعث شدت یافتن و مخاطره آمیز شدن سیل می شود، مداخلات انسانی در طبیعت است. با توجه به اینکه از قدیم الایام مناطق موکریان و فرهنگیان حریم رودخانه های فصلی بوده اند و خاک این مناطق نرم هستند مناسب ساخت و ساز نبوده و هنگام بارش زیاد شن و ماسه شسته شده و آن را به خیابان سرازیر کرده است و از طرفی وجود کوچه های با شیب تند مسیر حرکت سیلاب را تسریع بخشیده است و موجب آبگرفتگی واحدهای مسکونی می شود
نابودی و شکست خاکریزه ها به سطوح عدم اطمینان منظر شهری مهاباد را تایید می کند. این امر نیاز به طراحی و انعطاف پذیری بالاتر دارد. چرا که همین امر موجب می شود تاب آوری کاهش بیابد و شهر به لحاظ فیزیکی، اجتماعی، اقتصادی آسیب ببیند
هر ساله بلایای طبیعی در ایران از جمله سیل، جان و مال هایی را می ستاند. حال اگر برای چنین معضلی چاره ای اندیشیده نشود، منظر شهر مهاباد با اثرات مخرب زیست محیطی و خساراتی مواجه خواهد شد. در جریان این معضل باید تغییرات در اشکال زمین، اشکال طبیعی، ساختار قبلی، نیروهای طبیعی و فرهنگی گذشته را بررسی کنند، سپس اقدامات لازم مدیریتی را انجام دهند. به امید ساماندهی و توسعه در شهر مهاباد هستیم
پژوهشگر دکترای شهرسازی، ژینا سیدی