سهام عدالت و آزاد سازی آن

(کاوه عباس نژاد ۱۹/۲/۱۳۹۹)
با اعلام خبرآزادسازی سهام عدالت همزمان با روزهای پررونق بورس سوالات زیادی در ذهن ها ایجاد شد، که اصلا سهام عدالت چیست؟ آیا شامل همه میشود؟ چقدر ارزش دارد؟ و بسیاری سوالات دیگر
دارندگان سهام عدالت بیش از ۴۹ میلیون وصدهزار نفرمی باشند که بر اساس برآوردها اکنون حدود ۴۶ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر آنها در قید حیات هستند. به این تعداد دارندگان سهام عدالت اضافه نمیشود و تا قبل از این، هرگونه جابهجایی سهام غیرممکن بود.
برای تشخیص اینکه سهام دار هستید یا نه به سامانه www.samanese.ir مراجعه کنید. اگر سهامدار عدالت نباشید، این پیام نوشته میشود: «شماره ملی وارد شده در فهرست سهامداران ثبت نام شده سهام عدالت، موجود نیست. لطفا از سامانه خارج شوید.» اما اگر سهامدار عدالت باشید، وارد مرحله بعد و ثبت و تأیید اطلاعات فردی از جمله شماره تلفن و شماره شبا میشوید
اگر مشکلی داشتید، در ساعات اداری شماره تلفن ۸۳۳۳۸-۰۲۱ پاسخگوی شماست
تصمیمگیری درباره نوع مدیریت سهام (مستقیم و غیرمستقیم) در زمان آزادسازی، غیرقابل برگشت است.
به گفته مسئولان سازمان خصوصیسازی اگر کسی تا یک ماه وارد سامانه نشود و اطلاعاتش را تکمیل نکند، یعنی پذیرفته که سهامش توسط شرکتهای سهام عدالت استانی مدیریت شود؛ یعنی برخلاف مدل مستقیم که مدیریت سهام را خود فرد به عهده میگیرد، در مدل دوم مدیریت غیرمستقیم انجام میشود.
در حال حاضر به صورت پیشفرض گزینه غیرمستقیم روی سایت فعال است بنابراین کسانی که میخواهند این روش را انتخاب کنند نیازی نیست به سایت مراجعه کنند
با اجازه آزادسازی سهام عدالت، حالا شورای عالی بورس یک ماه فرصت دارد تا تصمیم بگیرد که سهام عدالت به چه شکلی و بر اساس چه مکانیزمی وارد بورس شود. آنطور که پیشبینی میشود، در شش ماه آینده سهامداران عدالت میتوانند ۲۰ تا ۳۰ درصد سهام خود را در بورس بفروشند. این عرضه قطرهچکانی به این دلیل است که بازار کشش داشته باشد و ارزش سهام عدالت حفظ شود
احتمالاً تا پایان تابستان ۹۹ کل دارندگان سهام عدالت چه به صورت مدیریت مستقیم یا مدیریت غیرمستقیم وارد بازار سرمایه میشوند. برای همه مشمولان سهام عدالت کد بورسی صادر میشود و با شماره موبایل به اطلاعشان میرسد
روش سهامداری مستقیم در آزادسازی سهام
در این روش، سهام بهصورت مستقیم و بدون واسطه به نسبت به کد سرمایهگذاری سهامدار منتقل میشود یعنی به میزان سهام تخصیصیافته به هر فرد ، تعدادی از سهام ۳۶ شرکت بورسی( معادل ۷۰ درصد سهام عدالت) بهعلاوه معادل ۳۰ درصد سهام عدالت هر فرد ،سهام شرکتهای (غیر بورسی ) سرمایهگذاری استانی واگذار میشود
در این روش، مسئولیت حفظ، نگهداری و مدیریت سهام به عهده سهامدار است، قابلیت نقلوانتقال سهام به غیر و فروش آن بر اساس محدودیتهای زمانی و مقدار تعیینشده توسط شورای عالی بورس صورت میگیرد. البته لازمه کار این است که این گروه از افراد، ساز و کار معاملات بورسی را بلد باشند و بتوانند وارد سامانههای بورس شده، در یک کارگزار ثبت شوند تا بتوانند برای خرید و فروش سهامشان وارد بورس شوند در ضمن باید از دانش و زمان کافی برای تعقیب تابلوها و معاملات بورسی و تحلیل صوت مالی شرکتها برخوردار باشند، همچنین باید در این زمینه تصمیم بگیرند که قیمت سهام متناسب با میزان سودآوری شرکت است یا خیر؟
روش سهامداری غیرمستقیم سهام عدالت
در صورت انتخاب روش غیرمستقیم، مالکیت و مدیریت سهام عدالت با شرایطی توسط شرکتهای سرمایهگذاری استانی ساماندهی میشود و سهامدار خود را از حق انتقال به غیر و دخل و تصرف در آن را محروم میکند و تنها در سود سهیم خواهد بود نه مدیریت آن. در این شیوه، سهام عدالت در قالب صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله (۷۰%) و صندوقهای سرمایهگذاری پروژه استانی (۳۰%) ساماندهی خواهد شد
عده ای پیشنهاد دارند که چون عموم دارندگان سهام عدالت با بورس آشنا نیستند و بورس جای پیچیدهای است و نوسان قیمت دارد و ممکن است اشتباه کنند و در زمان غیر مناسب، سهامشان را بفروشند توصیه این است که همگی روش غیرمستقیم را انتخاب کنند. چون این روش منافعی برای آنان دارد
در این روش یک تیم تخصصی در هیأت مدیره هر شرکت استانی آن سهام را مدیریت میکند. و داراییهای سهامداران در این شرکتها تجمیع شده و در زمان فروش میتوانند با قیمت مناسبتری به فروش بروند
و از آنجا که شرکتهای سرمایهگذاری استانی متعلق به دارندگان چند میلیون سهامدار سهام عدالت در هر استان هستند، پروژههای خوب اقتصادی را در آینده میتوانند در اختیار بگیرند. بنابراین کسانی که میخواهند یک سرمایهگذاری بلندمدت داشته باشند و ثروتشان رشد کند و محفوظ بماند بهتر است روش غیرمستقیم را انتخاب کنند
دراین روش شرکتهای سرمایهگذار استانی میتوانند در پروژههای عمرانی استان خود که سود خوبی هم دارد شرکت کنند و واگذارکننده پروژه هم میتواند با ترک تشریفات، پروژه را در اختیار آنها قرار دهد که منافع آن به سهامداران میرسد.
روش غیرمستقیم برای بورس هم خوب است چون اگر سهام به نام افراد باشد تمایل پیدا میکنند پس از چند سال آن را بفروشند در نتیجه هجوم برای فروش افزایش پیدا میکند و توان بازارگردان برای این میزان عرضه فروش محدود است.
ارزش سهام عدالت
اما سوالی که زیاد پرسیده میشود اینست که ارزش کلی سهام عدالت چقدر شده است؟
سهام عدالت در زمان ارائه به مشمولان در سالهای ۸۵ تا ۸۸، یک میلیون تومان بود. این عدد شامل کسانی است که سهام کامل دارند. برخی کسرها از جمله تکمیل نکردن ارزش سهام در همان سالهای ابتدایی باعث تغییر میشود
قیمت روز تابلوی ۳۶ شرکت بورسی که مشمول طرح سهام عدالت است بیش از ۴۶٠ هزار میلیارد تومان است. بر این اساس افرادی که ١٢ سال پیش یک میلیون تومان سهام به آنها داده شده است سهام آنها اکنون بیش از ١۶ برابر شده است. البته یک سری از شرکتها که غیربورسی هستند و به شرکت سرمایهگذاری استانی تخصیص داده نشده است بعد از پذیرش در بورس و تعیین قیمت تابلو ارزش آنها مشخص خواهد شد. طبق گفته مدیر عامل شرکت سپرده گذاری مرکزی شرکتهای سرمایهگذاری استانی به طور حتم یا وارد بورس میشوند یا از طریق بازار پایه فرابورس معامله خواهند شد، اما شرکتهای سرمایهپذیر که مشمول واگذاری هستند و تاکنون بورسی نشدهاند تکلیفی برای آنها وجود دارد که باید به طور حتم بورسی شوند و اگر به هر دلیلی این شرکتها موقعیت لازم برای ورود به بورس را پیدا نکردند جزو دارایی شرکت سرمایهگذاری استانی قرار میگیرند تا سهام آن شرکت و سرمایهگذاری استانی آزادسازی و دارای قیمت بورسی و فرابورسی شود
ارزش این سهام در زمان واگذاری بین مستقیم و غیرمستقیم یکسان است اما ارزش آن بعد از انتخاب روش مدیریت تغییر میکند
حرف آخر
اگر عجله ندارید، این ثروت را پسانداز کنید. آن دسته از افرادی هم که نیاز مالی دارند میتوانند یا بهطور مستقیم سهام خود را بفروشند و یا اینکه صبر کنند سهام شرکتهای سرمایهگذاری استانی که وارد بورس میشود آن زمان بفروشند. شرکتهای سرمایهگذاری استانی به مانند شرکتهای سرمایهگذاری بورسی که اکنون در بورس هستند، سهامشان قابل خرید و فروش است، یادآور میشود اگر سهامدار عدالت در آینده نیاز به پول پیدا کرد، میتواند سهام مربوط به شرکتهای سرمایهگذاری استانی مربوط به خودش را باتوجه به قیمتی که روی تابلو دارد، بفروشد.
مهمترین نکته در باره آزادسازی سهام عدالت این است که؛ عجله نکنید! در کار سهام و بورس، بدترین آفت، جوگیری و عجله است. مشمولان سهام عدالت یک ماه فرصت دارند تا در سامانه سهام عدالت وارد شوند، اطلاعاتشان را تکمیل کنند، ارزش سهام و شرکتهای سرمایهپذیر خود را ببینند و همچنین انتخاب کنند که یا به صورت مستقیم مدیریت و مالکیت سهام خود را بر عهده میگیرند یا نه
با سلام
لطفا منعکس بفرمایید آیا دولت برای کسانی که مشمول سهام عدالت قرار نگرفته اندویا هنوز طبق قانون و برنامه دولت در لیست سهامداران نمی باشند ، برنامه خاصی مد نظر دارد و یا اینکه همچون گذشته تبعیضات غیر قانونی طبقاتی باز اجرا و اعمال می گردند بنحوی که در کسب مالیات و اخذ عوارض و غیره بیشترین زیان را در طبقات شاغل واصناف می بینیم و در هنگام بذل و بخشش های دولتی ، بی بهره از هرگونه کمک حالی بدون در نظر گرفتن شرایط تورمی فشارهای تحریمی، شاهد نادیده گرفتن و چه بسا تبعیضی بی معنی هستند.